ABC cukrzycy

Aceton to związek chemiczny, który powstaje w wyniku spalania tłuszczów przy niedoborze insuliny.

Cukrzyca typu 1 - nazywana też cukrzycą młodzieńczą lub insulinozależną - spowodowana jest bezwzględnym brakiem insuliny. W jej leczeniu stosuje się dietę i insulinę.

Cukrzyca typu 2 - określana jako cukrzyca dorosłych lub insulinozależna - występuje najczęściej u osób po 35-40 roku życia, najczęściej otyłych. Spowodowana jest oporność tkanek obwodowych (mięśni, tkanki tłuszczowej i wątroby na insulinę). Leczenie polega na stosowaniu odpowiedniej diety, leków doustnych lub insuliny.

Diabetologia jest jedną z dziedzin medycyny; nauką o przyczynach, rozpoznawaniu i leczeniu cukrzycy. Diabetolog to lekarz specjalizujący się w leczeniu cukrzycy i jej powikłań.

Dietetyk to jeden z członków zespołu zajmującego się chorym na cukrzycę. Pomaga ustalić właściwy skład kaloryczny posiłków, opracować dietę - w zależności od wieku, należnej i rzeczywistej masy ciała, wysiłku fizycznego.

Edukator to kolejna specjalnie przeszkolona osoba, która wspomaga radą i doświadczeniem osobę chorą na cukrzycę. Najczęściej edukatorem jest pielęgniarka. Nie tylko uczy podawania insuliny, modyfikacji jej dawek, obsługi glukometrów, ale radzi też jak postępować w różnych sytuacjach życiowych (np. w podróży).

Glukometr to urządzenie służące do pomiaru i bieżącego odczytu poziomu cukru we krwi wykorzystujące specjalne paski testowe z wtopionymi elektrodami lub odczynnikiem chemicznym.

Hipoglikemia - zbyt niski (poniżej 50 mg%) poziom glukozy we krwi. Częste i długotrwałe hipoglikemie mogą prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu, a nawet śmierci

Indeks glikemiczny (wskaźnik glikemiczny) to metoda klasyfikacji pokarmów, zawierających węglowodany w zależności od ich zdolności do podwyższania poziomu cukru we krwi. Pokarmy dzielimy na te o wysokim, umiarkowanym lub niskim indeksie. Wartość indeksu dla glukozy wynosi 100. Gotowane ziemniaki - 95, dojrzałe banany - 60, pomidory - 15.

Insulina jest hormonem wydzielanym przez komórki beta wysp trzustki, którego nieprawidłowa lub niewystarczająca produkcja prowadzi do rozwoju cukrzycy. Stosowana w leczeniu insulina jest wytwarzana w laboratoriach za pomocą inżynierii genetycznej.

Kwasica ketonowa - stan, który rozwija się, gdy organizm, by zdobyć energię, jest zmuszony spalać tłuszcz zamiast glukozy. Dochodzi do tego przy znacznym niedoborze lub całkowitym braku insuliny. Kwasica wywołuje zaburzenia pracy mózgu (śpiączkę), a nieleczona kwasica może prowadzić do śmierci.

Normoglikemia to prawidłowy poziom cukru w krwi, mieszczący się w granicach odpowiadających normom u zdrowego człowieka.

Pen (wstrzykiwacz do insuliny) nowoczesne urządzenie zastępujące strzykawkę insulinową.

Pompa insulinowa zminiaturyzowana pompa infuzyjna, służąca do ciągłego, podskórnego podawania insuliny.

Samokontrola polega na samodzielnym kontrolowaniu przez pacjenta stężenia glukozy we krwi za pomocą glukometru lub testów paskowych zastępujące ciągłą regulację poziomu glukozy we krwi, którą zwykle zapewnia trzustka.